Τρίτη 27 Απριλίου 2010

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ Α’
ΘΕΜΑ Α1
Α1.1.
Α 5, Β 4 και 8, Γ 2, Δ 1 και 6, Ε 3 και 7.

Α1.2.
α) Σχολικό βιβλίο σελ. 48 «Στην περίοδο 1910-1922…του έθνους».
β) Σχολικό βιβλίο σελ. 75 «Τον Απρίλιο 1949…ο αποκλεισμός».
γ) Σχολικό βιβλίο σελ. 216 «Το πιο σημαντικό…των μουσουλμάνων της νήσου».

ΘΕΜΑ Α2
Α2.1. Σχολικό βιβλίο σελ. 143-144 «Η επιστροφή των προσφύγων…Ανατολική Θράκη», σελ. 144 «Στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας…δρόμο της προσφυγιάς».

Α2.2. Σχολικό βιβλίο σελ. 163 «Η αποκατάσταση και η αφομοίωση…συνολικού έργου που επιτεύχθηκε».

ΟΜΑΔΑ Β’
ΘΕΜΑ Β1
Λόγοι που ευνόησαν τις επενδύσεις ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα: βλ. σχολικό βιβλίο, σελ. 52-53 «Οι ραγδαίες εξελίξεις…Αδριάνειο Υδραγωγείο» και επιπλέον από το παράθεμα
Α) ύφεση και κρίση του διεθνούς συστήματος μετά το 1920 που εξώθησε τα κεφάλαια σε αναζήτηση νέων αγορών και επενδύσεων – η Ελλάδα προσέφερε ευκαιρίες για εκμετάλλευση.
Β) η ανάπτυξη των δομών της εγχώριας αγοράς που επιτελέστηκε στην Ελλάδα μετά το 1922 προσείλκυσε ξένα ιδιωτικά κεφάλαια είτε σε παραγωγικές επενδύσεις είτε στη χρηματοδότηση ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Γ) η οικονομική και νομισματική σταθεροποίηση, η εξυγίανση του πιστωτικού συστήματος.
Δ) η ανάπτυξη της αγοράς και η βελτίωση του κλίματος των ξένων επενδύσεων.

Οι συνέπειες των επενδύσεων στην οικονομική ζωή της χώρας: βλ. σχολικό βιβλίο, σελ. 53 «Τη λύση του ζητήματος…καλλιεργούμενων εδαφών» και επιπλέον από το παράθεμα:
Α) τα ξένα κεφάλαια στην Ελλάδα δεν διοχετεύτηκαν αποκλειστικά στην προσφυγική αποκατάσταση αλλά και στη χρηματοδότηση δημόσιων έργων, αποξηραντικών, αρδευτικών κλπ.
Β) στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων ανήκουν οι περιπτώσεις των ξένων εταιρειών Πάουερ, Ούλεν, Φαουντέισον και άλλων που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα την περίοδο του Μεσοπολέμου.

ΘΕΜΑ Β2
α) Σχετικά με τις αδυναμίες οργάνωσης της Κρητικής Πολιτείας: βλ. σχολ. βιβλίο, σελ. 208 «Το θετικό και αισιόδοξο κλίμα…την ψυχολογία των Κρητών» και στο παράθεμα αναφέρεται ότι:
Αιτία των σοβαρών εσωτερικών προβλημάτων της Κρητικής Πολιτείας ήταν οι αδυναμίες του Συντάγματος 1899.
Ο Ηγεμόνας ασκούσε εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Ήταν το «το κέντρο όλων των εξουσιών» όπως παρατηρούσε ο Ι. Σφακιανάκης.
Τα μέλη της αρμοστειακής Κυβέρνησης ήταν σύμβουλοι του πρίγκιπα, ελεγχόμενοι και υπόλογοι στον ίδιο παρά στη Συνέλευση από την οποία εκλέγονταν.
Η Κρητική Συνέλευση δεν είχε σαφείς εξουσίες και αρμοδιότητες. Στη διετή θητεία της πραγματοποίησε μόνο μία συνεδρίαση και είχε περιορισμένες δικαιοδοσίες, καθώς η κύρωση των νόμων ενέπιπτε στις αρμοδιότητες του Ύπατου Αρμοστή.

β) βλ. σχολ. βιβλίο, σελ. 208-209 «Αλλά το πιο σημαντικό…κλίμα διχασμού».

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ Α’

ΘΕΜΑ Α1

Α1.1.

Να αντιστοιχίσετε τα ονόματα των πολιτικών ανδρών της Στήλης 1 με τα γεγονότα ή τις πολιτικές τους θέσεις που εντοπίζετε στη Στήλη 2:

Στήλη 1

Στήλη 2

Α. Ιωάννης Κωλέττης

Β. Επαμεινώνδας

Δεληγιώργης

Γ. Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Δ. Χαρίλαος Τρικούπης

Ε. Θεόδωρος

Δηλιγιάννης

1. Πτώχευση 1893.

2. Εκφραστής των αιτημάτων της «νέας γενιάς».

3. Προσπάθησε να εκχωρήσει γη στους ακτήμονες της Θεσσαλίας – χωρίς να το κατορθώσει – και έλαβε μέτρα για τη βελτίωση της θέσης τους.

4. Ηγέτης του «Εθνικού Κομιτάτου».

5. Το 1846/1847 κατείχε 5 από τα 7 υπουργεία της κυβέρνησης.

6. Εμπνευστής της «αρχής της δεδηλωμένης» (1875).

7. Υποστήριζε ένα κράτος κοινωνικής αλληλεγγύης.

8. Υποστήριζε την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.

Α1.2.Να αποδώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α) Βενιζελισμός.

β) Υπόθεση Πατσίφικο.

γ) Πολιτοφυλακή Κρήτης.

ΘΕΜΑ Α2

Α2.1. Με ποιους τρόπους συνέδραμαν, το ελληνικό Πατριαρχείο και η Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης, στον επαναπατρισμό των Ελλήνων 1918-1920;

Α2.2. Ποιες ήταν οι αντικειμενικές δυσχέρειες που έκανε το έργο της ΕΑΠ «τιτάνιο» και ποια ήταν η αξία του έργου της;

ΟΜΑΔΑ Β’

ΘΕΜΑ Β1

Αφού μελετήσετε το παρακάτω παράθεμα και λάβετε υπόψη τις σχετικές πληροφορίες του βιβλίου σας, να προσδιορίσετε τους λόγους που ευνόησαν τις επενδύσεις ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα μετά το 1922 και να επισημάνετε τις συνέπειες των επενδύσεων στην οικονομική ζωή της χώρας.

Η ύφεση και κρίση του διεθνούς συστήματος μετά το 1920, περιορίζοντας την αγορά στα παραδοσιακά δυτικοευρωπαϊκά κέντρα του διεθνούς εμπορίου, εξώθησε τα κεφάλαια στην αναζήτηση νέων αγορών για επενδύσεις ή τοποθετήσεις. Στην Ελλάδα τα ξένα κεφάλαια δεν επενδύθηκαν μόνο και μόνο για να βοηθήσουν στην προσφυγική αποκατάσταση, αλλά επίσης για να εκμεταλλευτούν τις νέες ευκαιρίες που δημιουργούνταν με την αιφνίδια διεύρυνση της εγχώριας αγοράς, η οποία επιτελέστηκε στην Ελλάδα μετά το 1922 υπό την αιγίδα του κράτους, ήταν στο βάθος το κίνητρο που επέφερε στη χώρα μας τη συρροή με κάθε μορφή των ξένων κεφαλαίων. Η οικονομική σταθεροποίηση, που άρχισε από το 1924 στην Ελλάδα και κατέληξε στη νομισματική σταθεροποίηση το 1928 και στην εξυγίανση του πιστωτικού συστήματος, ήταν το κυριότερο επιχείρημα που έπεισε τους ξένους χρηματοδότες να τοποθετήσουν κεφάλαια στην Ελλάδα. Αυτό έγινε όχι μόνο με τη μορφή προσφυγικών δανείων, αλλά και με δάνεια που απέβλεπαν στη χρηματοδότηση δημόσιων έργων, αποξηραντικών, υδρευτικών ή ακόμη και επέκταση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Τα δημόσια έργα ήταν ένας χώρος για επικερδείς τοποθετήσεις κεφαλαίου, αφού η οικονομική γενικά δραστηριότητα αναπτυσσόταν όσο το ισοζύγιο πληρωμών και τα δημοσιονομικά διατηρούνταν σε ισορροπία. Παράλληλα, η ανάπτυξη της αγοράς και η βελτίωση του κλίματος των επενδύσεων προσείλκυσαν στην Ελλάδα, από τα μέσα της δεκαετίας 1920-1930, και ξένα ιδιωτικά κεφάλαια είτε σε απευθείας παραγωγικές επενδύσεις είτε για τη χρηματοδότηση ελληνικών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Το ύψος του ιδιωτικού δανεισμού από το εξωτερικό, κατά την περίοδο 1922-1932 έφτασε περίπου τα 108 εκ. δολάρια, δηλαδή το 20% του συνολικού (δημόσιου και ιδιωτικού) εξωτερικού χρέους. Στην άλλη κατηγορία δηλ. των άμεσων επενδύσεων, ανήκουν οι περιπτώσεις των ξένων εταιρειών Πάουερ, Ούλεν, Φαουντέισον κ.λπ. που εγκαταστάθηκαν κατά τα χρόνια αυτά στην Ελλάδα.

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ’, Εκδοτική Αθηνών, σ. 336

ΘΕΜΑ Β2

Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της πηγής που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να επισημάνετε:

α. τις αδυναμίες στην οργάνωση της Κρητικής Πολιτείας που προκάλεσαν εσωτερική κρίση.

β. να εξηγήσετε πώς εκδηλώθηκε αυτή η κρίση σε πολιτικό επίπεδο και να παρουσιάσετε τις δύο απόψεις που οδήγησαν σε προσωπική αντιπαράθεση τους Πρίγκιπα Γεώργιο και Ελ. Βενιζέλο.

Τα σοβαρά προβλήματα που γεννήθηκαν στην εφαρμογή τον ήταν συνέπεια των ατελει­ών του. Για παράδειγμα, ο Ύπατος Αρμοστής οριζόταν ως αντιπρόσωπος των Μεγά­λων Δυνάμεων στην Κρήτη, αλλά συνδεόταν και με τον λαό της με μια «σύμβαση». Ήταν ο κεντρικός παράγοντας του κράτους και ο κύριος εκτελεστικός λειτουργός και σημα­ντικό στέλεχος της νομοθετικής εξουσίας. Όπως παρατηρούσε ο πρόεδρος της συντα­κτικής επιτροπής Ι. Σφακιανάκης, «το πρόσωπον του Ηγεμόνος είναι το κέντρο όλων των εξουσιών». Από την άλλη μεριά, τα μέλη της αρμοστειακής κυβέρνησης, σύμφωνα πάντοτε με το σύνταγμα, ήταν σύμβουλοι του Πρίγκιπα, ελεγχόμενοι και άμεσα υπόλο­γοι σ’ αυτόν μάλλον, παρά στη Συνέλευση από την οποία προέρχονταν. [...] Η Κρητική Συνέλευση, η οποία εκλεγόταν με γενική ψηφοφορία κάθε δύο χρόνια, δεν είχε σαφείς εξουσίες ούτε αρκετές αρμοδιότητες. Πραγματοποίησε μόνο μια συνεδρίαση στη διάρ­κεια της θητείας της και, καθώς φαίνεται, είχε περιορισμένη δικαιοδοσία, αφού η τελική επικύρωση των νόμων ενέπιπτε στην αρμοδιότητα του Ύπατου Αρμοστή.

Λ. Μακράκη, Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1910), Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη,

εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1992, σελ. 382